Uyuz – sağlık

Uyuz (Scabies) Nedir?

Uyuz, cilt altına yerleşen bir tür akarın neden olduğu bir deri hastalığıdır. Hastalık özellikle akşam ve gece şiddetli kaşıntılara neden olur. Bu başlık altında, uyuzun nedenleri, semptomları ve tedavisi hakkında daha fazla bilgi bulabilirsiniz.

Uyuzun Nedenleri

Uyuz, insanlarda yaklaşık 0,3 ila 0,4 milimetre boyutunda bir akar türü tarafından neden olur. Sağlıklı bir kişinin cildinde en fazla on akar bulunurken, yaşlı veya bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde yüzlerce uyuz bulunabilir. Köpek ve kedilerden kaynaklanan uyuzlar insan derisinde çoğalmazlar, ancak kaşıntılı ısırıklara neden olabilirler.

Uyuzun Belirtileri

Uyuz genellikle akşam ve gece şiddetli kaşıntılara yol açar. Kaşıntı vücudun herhangi bir yerinde görülebilir, ancak genellikle kafa derisinde görülmez. Uyuzun belirtileri enfeksiyon alındıktan sonra genellikle 4 ila 6 hafta içinde başlamaz ve bu süre zarfında hiç semptom göstermezken bile başkalarına bulaştırabilir. Uyuz tedavisi sonrası kalıcı kaşıntı yaygın bir durumdur.

Uyuzun gözle görülen belirtileri bireyler arasında farklılık gösterir ve şunlar içerebilir:

Zikzak şeklinde, santimetre uzunluğunda deri altında ince bir desen. Bu desen, uyuzun pasajları olarak bilinir ve ciltte kızarıklığa neden olur. En kolay el ve ayaklarda görülür, ancak tanısı zor olabilir.
Küçük kabarcıklar ve kırmızı lekelerin bulunduğu koridorlar.
Kaşındığınız yerde gözyaşı izleri, enfekte olmuş küçük yaralar ve egzama benzeri cilt değişiklikleri.
Yaşlı veya bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde, ciltte çok sayıda uyuz olabilir ve bu nedenle “crustous uyuz” olarak adlandırılan bir tür uyuz oluşabilir. Bu tür, pullar ve kabuklar içerir.

Kendi Kendinize Yapabilecekleriniz

Uyuz tedavisi sonrası kalıcı kaşıntı yaygın bir durumdur. Bu kaşıntının nedeni, ciltte kalan ölü uyuz veya dışkıların alerjik reaksiyonlara neden olmasıdır. Kaşıntı, cildin üst tabakasının yeniden yapılandırılması ile kaybolur.

Kaşıntıyı hafifletmek ve başkalarına bulaşma riskini azaltmak için şunları yapabilirsiniz:

Kaşıntıyı hafifletmek için reçetesiz satılan kremler veya hidrokortizonlu merhemler kullanın.
Okul öncesi veya okul personeline durumunuzu bildirin, böylece semptomlara dikkat edebilsinler.
Yaşlılarla teması sınırlayın ve tedavi tamamlanana kadar evde kalın.

Evinizi iyice temizlemek ve enfeksiyon riskini azaltmak için aşağıdaki önerilere uyun:

Ellerinizi sık sık sabun ve suyla yıkayın.
Yatak takımları, giysiler, havlular ve diğer tekstilleri en az 60 derecede yıkayın.
Çocukların doldurulmuş oyuncaklarını yıkayın.
Yatakları ve mobilyaları temizleyin.
60 derecede yıkanamayan tekstilleri havalandırın.

Uyuz Tedavisi

Uyuz teşhisi için önce bir uzmana başvurmanız önemlidir. Uyuz teşhisi konulduysa, aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:

Tenutex adlı sıvı bir ilaç kullanarak uyuzları tedavi edin. Tenutex reçetesiz olarak eczanelerden temin edilebilir ve tedavi haftada iki kez yapılır.
Aynı evde yaşayan tüm kişiler aynı anda tedavi edilmelidir.
Uyuz tedavisi bitene kadar teması sınırlayın.

Eğer Tenutex kullanamıyorsanız veya farklı bir nedenle uyuzunuz varsa, reçete ile alınabilecek ilaçlar da mevcuttur.

Ne Zaman Profesyonel Yardım Almalı?

Aşağıdaki durumlarda sağlık hizmetleri ile iletişime geçmelisiniz:

Uyuz olduğunuzu düşünüyorsanız ve uyuzun pasajlarını cildinizde görebiliyorsanız.
Şiddetli kaşıntınız varsa.
Tedaviden dört hafta sonra hala kaşıntınız devam ediyorsa veya kaşıntı geçtiyse ancak tekrar başladıysa.

Uyuz hastalığına yakalanmış biriyle temas ettiyseniz veya yakın temas halinde bulunduysanız, profesyonel yardım almanız önemlidir çünkü semptomlar geliştirmemiş olabilirsiniz ancak enfekte olmuş olabilirsiniz.

Uyuz (Scabies) Nasıl Bulaşır ve Önlenir?

Uyuz, cilt temasıyla kolayca bulaşabilen bir hastalıktır. Başkalarıyla temas ederken ve uyuzlu bir kişiyle aynı yatakta yatarken dikkatli olunmalıdır. Uyuzun bulaşmasını önlemek için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz:

Uyuzlu bir kişiyle doğrudan teması sınırlayın. El sıkışma, sarılma gibi doğrudan temaslar uyuzun bulaşmasına neden olabilir.
Uyuzlu kişinin kullandığı giysileri ve yatak takımlarını paylaşmaktan kaçının.
Uyuzlu kişiyle aynı yatakta yatmaktan ve aynı yastığı kullanmaktan kaçının.
Sık sık ellerinizi yıkayın ve hijyen kurallarına dikkat edin.
Uyuzlu bir kişiyle aynı evi paylaşıyorsanız, kişi tedavi edilene kadar ayrı yatakta uyumayı düşünün.
Temizlik kurallarına uyun ve evinizi düzenli olarak temizleyin.
Uyuzlu bir kişiye bakıyorsanız, koruyucu giysi ve eldiven giyerek teması sınırlayın.

Sonuç olarak

Uyuz, cilt altına yerleşen bir akarın neden olduğu bir deri hastalığıdır ve şiddetli kaşıntılara yol açar. Uyuzun nedenleri, belirtileri ve tedavisi hakkında bilgi sahibi olmak, hastalığın kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Uyuzun bulaşmasını önlemek için temizlik ve hijyen kurallarına dikkat etmek önemlidir. Eğer uyuz şüphesi yaşıyorsanız veya semptomlarınız devam ediyorsa, bir sağlık profesyoneline başvurmanız önemlidir.