Demir eksikliği

Demir Eksikliği ve Nedenleri

  • Demir eksikliği, vücudu oksijen taşıyan hemoglobin proteinini üretme yeteneğini zorlaştırarak kişiyi yorgun ve güçsüz hissettiren bir durumdur.
  • Demir eksikliği, kan kaybı, demirin emilememesi gibi birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir ve genellikle zararsızdır ve tedavisi kolaydır.

Demir Eksikliği Nedir?

  • Vücudun oksijeni taşıyan hemoglobin (Hb) proteinini üretebilmesi için demire ihtiyaç vardır.
  • Normalde vücut, özellikle kanama durumunda kullanılmak üzere karaciğer, dalak ve kemik iliğinde fazla demir depolar.
  • Demir rezervleri tükenirse ve yeterli Hb üretilemezse, kan değeri düşer ve buna demir eksikliği anemisi veya demir eksikliğine bağlı düşük tansiyon denir.

Demir Eksikliği Nedenleri

  • Demir eksikliği farklı nedenlerle ortaya çıkabilir:
    • Ağır adet kanaması
    • Diğer kanamalar (örneğin burun kanaması)
    • Kan bağışı
    • Gebelik
    • Yetersiz demir alımı (örneğin vegan diyeti veya anoreksi)
    • Kanama eğilimini artıran ilaçlar (örneğin kan inceltici ilaçlar, ağrı kesiciler, mide asidi baskılayıcı ilaçlar)
    • Bağırsaklarda demir emilimini azaltan nedenler (örneğin glüten intoleransı, bağırsak hastalıkları)
    • Kronik hastalıklar (örneğin kalp yetmezliği, kanser)

Demir Eksikliği Belirtileri

  • Demir eksikliği vücutta oksijen taşıma yeteneğini azaltır, bu da çeşitli semptomlara neden olabilir:

    • Yorgunluk
    • Baş dönmesi
    • Solgun ten
    • Baş ağrısı
    • Saç dökülmesi ve kuruluğu
    • Cilt kuruluğu
    • Endişeli bacaklar (karıncalanma hissi)
    • Kulaklarda çınlama
    • Zihinsel ve fiziksel yeteneklerde düşüş
    • Konsantrasyon zorluğu
    • Depresyon veya endişe
    • Nefes darlığı

  • Bazı durumlarda, kalp veya bacak damarlarında varisli kişiler efor sırasında bacaklarda göğüs ağrısı veya ağrı yaşayabilirler.

Demir Eksikliği Nasıl Önlenir?

  • Demir içeriği yüksek yiyecekler tüketmek önemlidir, bu yiyecekleri portakal suyu veya turunçgiller ile birleştirmek demir emilimini artırabilir.
  • Demir içeriği yüksek yiyecekler arasında karaciğer, et, yumurta, deniz ürünleri, tam tahıllı ürünler, fındık ve tohumlar, kurutulmuş meyve, ıspanak ve baklagiller bulunur.

Demir Eksikliği Tedavisi

  • Demir eksikliği çeşitli demir takviyeleri ile tedavi edilir:
    • Tablet veya damla şeklinde demir takviyeleri en yaygın olanıdır.
    • Demir tabletlerinin yan etkileri, mide bulantısı, kabızlık veya ishal gibi sorunlara yol açabilir, bu nedenle takviyeler öğünlerden önce veya arasında alınmalıdır.
    • Demir içeren şırıngalar alternatif bir seçenek olabilir.
    • İhtiyaç duyulması halinde demir doğrudan kana eklenir veya kan transfüzyonu yapılabilir.

Ne Zaman Tıbbi Yardım Alınmalı?

  • Anemi şüphesi varsa veya anormal derecede nefes darlığı veya yorgunluk hissediliyorsa, tıbbi yardım alınmalıdır.
  • Siyah veya kanlı dışkı, koyu kahve telvesi benzeri dışkı veya kusmuk görülüyorsa, hemen tıbbi yardım gerekebilir.