Böbrek taşı – sağlık

Böbrek Taşları: Tanı, Nedenler ve Tedavi

Böbrek Taşları Nedir?

Böbrek taşları, idrar içindeki maddelerin böbreklerde birleşmesi sonucu oluşan sert oluşumlardır. Bu taşlar, böbrek içinde kalabilir veya böbrek ile mesane arasındaki yol boyunca sıkışabilir. Böbrek taşları oldukça acı verici olabilir, ancak genellikle zamanla kendiliğinden geçebilirler. Ancak bu geçiş olmazsa, taşın çıkarılması için tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Böbrek taşı olan çoğu insan tedavi ile iyileşebilir.

Böbrek Taşlarının Oluşum Nedeni

Böbrekler, vücudun idrarını üretirken su ve çeşitli maddeleri kullanır. Bu idrar, böbrek içinde bir araya toplanır ve daha sonra üreter yoluyla mesaneye akar. Eğer bazı maddelerin konsantrasyonu çok yüksekse, bu maddeler bir araya gelerek böbrek taşı oluşturabilirler. Bu taşlar ilk olarak böbrek içinde oluşurlar ve daha sonra iki farklı şekilde sorunlara yol açabilirler:

Renal pelvise dönüşerek, idrarda kan ve ağrıya neden olabilen bir enfeksiyona yol açabilirler.
Üreterde sıkışarak idrar akışını engelleyebilirler. Bu duruma “üreter taşı” denir ve oldukça acı verici olabilir.

Böbrek Taşlarının Nedenleri

Böbrek taşlarının oluşumunda, idrardaki belirli maddelerin konsantrasyonunun yüksek olması etkilidir. Bu maddeler arasında kalsiyum, oksalik asit ve ürik asit bulunmaktadır. Ayrıca, idrarın taş oluşumunu önleyen yeterince maddeler içermemesi de böbrek taşlarının oluşumuna katkıda bulunabilir. Araştırmalar, böbrek taşlarının aşağıdaki kişileri daha fazla etkilediğini göstermektedir:

Yeterince su içmeyen kişiler.
Protein, tuz ve şeker açısından zengin bir diyet uygulayanlar.
Fazla kilolu olanlar.
Sindirim sistemini etkileyen hastalıklara sahip olanlar (örneğin Crohn hastalığı veya kronik ishal).
Vücuttaki kalsiyum miktarını artıran bir hastalığa sahip olanlar.
Belirli ilaçları (örneğin depresyon veya migren ilaçları) kullananlar.
Böbrek taşı öyküsüne sahip olanların aile üyeleri.

Böbrek Taşı Belirtileri

Böbrek taşları, ani ve şiddetli semptomlara neden olabilen bir durumu ifade eder. İşte böbrek taşı semptomlarının bazı örnekleri:

Karın ve kasık bölgelerine yayılan yan veya sırt ağrısı.
Keskin ve dalgalı ağrı atakları.
İdrar yaparken yanma hissi.
İdrarın renginin pembe, kırmızı veya kahverengi olması.
İdrarın kötü kokması.
Sık idrara çıkma ihtiyacı hissi, ancak idrar miktarının az olması.
Mide bulantısı ve kusma.
Ateş, eğer böbrek taşı bir enfeksiyona yol açtıysa.

Kendi Kendinize Neler Yapabilirsiniz?

Eğer daha önce böbrek taşı geçirdiyseniz ve semptomlarınızı fark ederseniz, ağrıyı hafifletmek için ağrı kesiciler kullanabilir ve taşın kendiliğinden çıkabileceğini düşünebilirsiniz. Ancak ağrı geçmezse, mutlaka tıbbi yardım almalısınız.

Yeni böbrek taşlarının oluşumunu önlemek için bol su içmeyi deneyebilir ve yüksek şeker, tuz ve protein içeriğine sahip yiyecekleri sınırlayabilirsiniz. Ayrıca, fazla kilonuz varsa kilo vermeyi düşünebilirsiniz.

Böbrek Taşı Tedavisi

Böbrek taşı krizi sırasında ilk adım, ağrı kesicilerin verilmesidir. Eğer ağrı kesici yardımcı oluyorsa ve ateşiniz yoksa, genellikle eve gönderilebilirsiniz. Bu durumlarda taş genellikle idrar yoluyla kendiliğinden atılır. Birkaç hafta sonra, böbreklerin röntgen muayenesi ile taşın atıldığını ve böbreklerin düzgün çalıştığını görmek için takip edilirsiniz. Ancak ağrı geçmezse veya ateşiniz varsa, genellikle hastaneye yatırılmanız gerekebilir. Bu durumda bazen idrarın böbrek pelvisini boşaltmak için cilde bir tüp yerleştirilmesi gerekebilir.

Eğer böbrek taşı kendiliğinden geçmezse, tedavi seçenekleri bulunmaktadır. En yaygın tedavi yöntemlerinden biri şok dalga tedavisidir, çünkü bu yöntemle taş küçük şok dalgaları ile parçalanabilir. Ayrıca, doktorlar bazen gözetleme deliği ameliyatı ile taşı çıkarabilirler. Bu işlemde üretra, mesane ve üreter yoluyla ince bir cihaz ile taş çıkarılır.

Ne Zaman Tıbbi Yardım Alınmalıdır?

Aşağıdaki durumlardan herhangi biri geçerliyse derhal tıbbi yardım almalısınız:

Yan tarafınızda akut ağrı varsa.
Daha önce böbrek taşı geçirdiyseniz ve tekrar böbrek taşı ağrısı yaşarsanız ve bu ağrıyı evde ağrı kesicilerle kontrol altına alamıyorsanız.

Unutmayın ki böbrek taşları ciddi ağrılara neden olabilir ve bazı durumlarda tedavi gerekebilir. Semptomlarınızı ciddiye almalı ve gerektiğinde profesyonel tıbbi yardım aramalısınız.