Endometriozis
Endometriozis: Belirtiler, Nedenler, ve Tedavi Seçenekleri
Endometriozis Nedir?
Endometriozis, genellikle menstrüasyonla ilişkilendirilen şiddetli ağrı ile karakterize edilen yaygın bir hastalıktır. Bu hastalık, rahim duvarının rahim dışında büyümesi sonucu ortaya çıkar. Endometriozis, uterusun içini kaplayan doku olan endometriumun, rahim dışında büyümeye başladığını gösterir. Endometriozis odakları olarak adlandırılan bu doku alanları, genellikle yumurtalıklarda ve karın duvarında bulunur. Doku aynı zamanda uterus dışında, mesane, bağırsaklar veya peritonda da görülebilir. Nadir durumlarda, endometriozis akciğerler gibi farklı bölgelerde ortaya çıkabilir.
Endometriozis tedavi edilmediğinde, özellikle adet döneminde şiddetli ağrılara yol açabilir. Endometrial benzeri doku, rahim duvarı gibi davranır ve her adet döngüsünde kalınlaşır, parçalanır ve kanar. Ancak bu doku, yanlış yerde olduğu için vücuttan dışarı çıkamaz ve bu durum yara doku ve adezyonlara neden olabilir.
Endometriozis Nedenleri
Endometriozisin tam olarak neden olduğu konusu net değildir. Muhtemelen genetik faktörler, immünolojik etkenler ve çevresel faktörlerin karmaşık bir etkileşimini içerir. Yaygın bir teori, adet kanının, adet sırasında vücuttan atılması gereken yerine geriye doğru ve karın içine akmasına neden olan retrograd menstrüasyonun olduğunu öne sürer. Araştırmalar, endometriozisi olan birinci derece akrabası olan kişilerin hastalığa yakalanma riskinin daha yüksek olduğunu göstermiştir.
Endometriozis Belirtileri
Endometriozisin en yaygın semptomu şiddetli ağrıdır, ancak semptomlar kişiden kişiye değişebilir. Semptomların ergenlik döneminde başlaması yaygındır. Diğer semptomlar şunları içerebilir:
- Adet öncesi başlayan ve adet sırasında birkaç gün süren şiddetli adet krampları
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
- Özellikle adet sırasında idrar yaparken veya dışkı yaparken karın ağrısı
- Daha uzun ve daha yoğun adet kanaması ve/veya aralıklı kanama
- Kısırlık ve hamile kalmada zorluk
- Özellikle adet sırasında ishal, kabızlık veya gaz gibi mide problemleri
- Halsizlik, yorgunluk, bulantı ve ateş
Semptomlar genellikle menopoz sonrasında kaybolur, ancak bazı kadınlarda ağrılar devam edebilir.
Kendi Kendinize Ne Yapabilirsiniz?
Ağrıyı hafifletmek için kendi kendinize yapabileceğiniz bazı şeyler şunlar olabilir:
- Sıcak uygulama: Karnınıza ısıtılmış bir buğday yastığı veya sıcak su torbası koymak rahatlatıcı olabilir.
- Diyet: Ağrı semptomları diyetle değişebilir. Ne yediğinizi ve nasıl hissettiğinizi gözlemlemek, ağrıyı hafifleten besinleri belirlemenize yardımcı olabilir.
- Egzersiz: Fiziksel aktivite ağrıya karşı etkili olabilir.
Endometriozis Tedavisi
Endometriozisi tamamen iyileştiren bir tedavi yoktur, ancak semptomlar hafifletilebilir. Menopoz sonrasında, adet döneminizin sona erdiği dönemde hastalık genellikle geriler. Tedavi, semptomlara ve bireysel yaşam koşullarına göre uyarlanır, özellikle hamile kalma isteği varsa. Tedavi genellikle adet görmeyi durduran hormonlar ve ağrıyı hafifleten ilaçlardan oluşur. Bazı durumlarda, endometriozis ameliyat gerektirebilir.
Endometriozis sıklıkla tedavi, izlem dönemleri, tekrarlayan prosedürleri, çocuk sahibi olma zorluklarını ve ardından doğurganlık tedavilerini içerir. Ağrı sorunları ve diğer sonuçlarla başa çıkmak için psikoterapi yardımcı olabilir.
Ne Zaman Tıbbi Yardım Almalı?
Eğer adet döneminiz sırasında şiddetli ağrılarınız varsa veya endometriozis ile ilişkilendirilebilecek diğer semptomlara sahipseniz, mutlaka tıbbi yardım almalısınız. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın sonuçlarını en aza indirmenize yardımcı olabilir.