Uyuşturucu bağımlılığı

Uyuşturucu Bağımlılığı

Uyuşturucu bağımlılığı, belirli maddelerin kullanımını kontrol etmeyi zorlaştıran bir hastalıktır. Bu hastalık, yasa dışı veya bağımlılık yapıcı maddelerin kullanımıyla ilişkilendirilebilir. Bağımlılığa yol açabilen maddeler arasında kokain, opioidler (morfin, eroin ve benzerleri), amfetaminler, esrar ve yatıştırıcılar bulunur.

Kokain Bağımlılığı

Kokain, koka bitkisinin yapraklarından elde edilen bir uyuşturucudur. Merkezi sinir sistemini uyararak artan enerji ve uyanıklık sağlar. Yüksek performans gerektiren durumlarda kullanılabilir, ancak kötüye kullanımı yaygındır. Kokain kullanımı, toz halinde buruna çekmekle en yaygın olarak gerçekleşir, ancak bazen çözünerek veya enjekte edilerek de alınabilir. Crack ise özel bir kokain şekli olup içilir ve etkisi yaklaşık 30 dakika sürer.

Kokain kullanımının bazı belirtileri şunlar olabilir:

Büyük göz bebekleri
Boyun ve boyundaki tikler (çenelerin sıkılaştırılması, dudakları yalamak gibi)
Burun deliklerinde egzama, burun akıntısı
Artan enerji ve huzursuzluk
Hızlı nefes almak, artmış kalp atış hızı ve yüksek tansiyon
Artan uyanıklık ve azalmış uyku ihtiyacı
Bozulmuş yargı
Değişen davranışlar, saldırganlık
Hızlı konuşma

Kokain kullanımı iştah kaybına ve yetersiz beslenmeye neden olabilir. Uzun süreli kullanım ise huzursuzluğa, tahrişe, uyku sorunlarına ve artan şüpheye yol açabilir.

Amfetamin Bağımlılığı

Amfetamin, kimyasal olarak üretilen bir merkezi sinir sistemi uyarıcısıdır, kokain gibi. Genellikle tablet veya kapsül formunda alınır, ancak bazen koklanabilir veya enjekte edilebilir. Etkisi kokain kullanımına benzer, ancak daha uzun sürer. Amfetamin sarhoşluğu saatlerce sürebilir.

Uzun süreli kullanım, iştah kaybı ve yetersiz beslenme nedeniyle kilo kaybına yol açabilir. Ayrıca dengesiz yürüyüş, titreme, halüsinasyonlar, anksiyete, psikoz ve sanrılara neden olabilir.

Afyon ve Opioid Bağımlılığı

Afyonlar, başlangıçta haşhaş bitkisinden elde edilen maddelerdir. Morfin ve kodein gibi opiatlar, ağrı kesici olarak kullanılır. Eroin ise esasen morfin bağımlılığını tedavi etmek için kullanılan bir terapiydi, ancak günümüzde genellikle yasa dışı olarak satılmaktadır. Opioidler, doğal veya sentetik morfine benzer etkilere sahip tüm uyuşturucu ve ilaçların genel adıdır. Sentetik opioidler örnekleri arasında buprenorfin, metadon ve tramadol bulunur.

Opioidler güçlü ağrı kesici özellikleri nedeniyle tıbbi alanda önemlidir, ancak aynı zamanda bağımlılık yapıcıdır ve dikkatle kullanılmalıdır. Tüm opioidler solunumu etkileyebilir ve yüksek dozlarda solunum yetmezliğine yol açabilir.

Opiat kötüye kullanımının belirtileri şunlar olabilir:

Küçük ve daralmış göz bebekleri
Ayakta durma zorluğu ve dengesizlik
Kas gevşekliği
Ağrı hissetmeme
Enjeksiyon yaraları ve enfekte olmuş yaralar
Kötü diş sağlığı
Kabızlık
İğne yoluyla bulaşan enfeksiyonlar (HIV, hepatit B ve C)
Depresyon, anksiyete ve kişilik bozuklukları

Esrar Bağımlılığı

Esrarın farklı biçimleri vardır, ancak marihuana en yaygın olanıdır. Hash, kenevir bitkisinin reçinesinden yapılır ve küçük parçalara ayrılan kahverengiden siyaha kadar değişebilir. Esrar, kurutulmuş bitki parçalarından oluşur ve genellikle elle sarılmış sigaralar veya özel pipo ile içilir.

Esrar kullanımının bazı işaretleri şunlar olabilir:

Aktif, dışa dönük, komik ve konuşkan davranış (ilk 15-45 dakikada)
İçe dönük, sessiz, düşünceli ve uykulu hale gelme (etkinin daha güçlü olduğu aşamada)
Artan iştah ve tatlı isteği
Gözlerin kızarması, kanlanması ve ışığa duyarlı hale gelmesi
Giysilerin esrar kokması ve parmak uçlarının sararması
Konsantrasyon ve hafıza sorunları
İnatçılık ve yavaş tepki verme

Sakinleştirici ve Uyku Hapları Bağımlılığı

Şiddetli anksiyete, panik ataklar ve uyuyabilme amacıyla kullanılan sakinleştirici ilaçlar bağımlılığa neden olabilir. Örnek olarak diazepam, alprazolamveya lorazepam içeren benzodiazepinler sayılabilir. Bu ilaçlar sakinleştirici etkileri için kullanılırken, yanlış kullanımı ve kötüye kullanımı bağımlılığa yol açabilir.

Uyuşturucu Bağımlılığının Belirtileri

Uyuşturucu bağımlılığının belirtileri şunlar olabilir:

Belirli bir maddeyi günlük olarak, genellikle günde birkaç kez kullanma zorunluluğu
İlaç için güçlü bir arzu, bu düşünülen tek şey olabilir
Aynı etkiyi elde etmek için daha fazla maddeye ihtiyaç duyma
İlaç erişimini sürekli olarak sağlama çabası, hatta buna rağmen
Sağlık sorunlarının ve ilişki sorunlarının farkında olmasına rağmen kullanmaya devam etme
İlaç elde etmek için hırsızlık veya suç işleme
Tedaviye başlama girişimlerinin başarısızlığı
Para çekme sorunları yaşama

Aile Üyeleri İçin Uyarı İşaretleri

Bazen normal ergenlik davranışları ile uyuşturucu bağımlılığı belirtileri arasındaki ayrım zor olabilir. Ancak bir aile üyesinin uyuşturucu bağımlılığına işaret edebilecek bazı uyarı işaretleri şunlar olabilir:

Okulda veya işte sorunlar: Okula devamsızlık, kötü notlar veya işten çıkarma
Fiziksel değişiklikler: Enerji eksikliği, kilo kaybı veya kilo alma, kırmızı gözler
Kötü hijyen: Kendi görünüş ve hijyenine dikkat etmeme
Değişen davranış: Gizlilik, yeni ve bilinmeyen arkadaşlarla fazla temas, nereye gittiğini söylememe, eve geç gelme
Para ile ilgili sorunlar: Aniden daha fazla paraya ihtiyaç duyma, evde eksik para veya eşyaların fark edilmesi
İlaç bağımlılığı konusunda çaba: Kötüye kullanımı durdurmaya çalışmak ancak başarısızlık

Uyuşturucu Bağımlılığı Tedavisi

Uyuşturucu bağımlılığı tedavisi, kullanılan ilaca ve bağımlılık düzeyine bağlı olarak kişiye özel olarak uyarlanır. Genellikle, bağımlılığın hem fiziksel hem de psikolojik sonuçlarıyla ilgili yardım alınır. Tedavinin amacı, ilaçsız bir yaşama uyum sağlamak ve kişinin hayatını yeniden düzenlemesine yardımcı olmaktır.

Yardım Arama Zamanı

Uyuşturucu bağımlılığı sorunlarınız varsa, yardım almak önemlidir. Ayrıca, aile üyeleri için de destek mevcuttur. Aşağıdaki durumlar acil yardım gerektirebilir:

Kendi canınızı veya bir başkasının canını almayı düşünme
Aşırı doz
Ciddi sağlık sorunları

Bu tür durumlarda derhal profesyonel yardım almalısınız. Uyuşturucu bağımlılığı, uygun tedavi ve destekle aşılabilir bir sorundur.