Depresyon

Depresyon: Tanım ve Belirtiler

  • Depresyon, yaygın bir ruhsal rahatsızlık olup, depresif düşünce ve duyguların yanı sıra uzun süreli enerji eksikliği ve yorgunlukla karakterizedir.
  • Bu hastalık, düşünce, duygu ve davranışları etkileyerek günlük yaşamla baş etmeyi zorlaştırır.
  • Depresyon yaygın olsa da, çoğu kişi doğru tedaviyle iyileşebilir.

Depresyonun Tanımı

  • Depresyon, sadece “keskinleşemezsiniz” gibi basit bir durum değildir; aksine depresyon, depresif düşünce, yorgunluk ve enerji eksikliği gibi bir dizi semptomu içeren bir durumdur.
  • Bu semptomlar günün büyük bir bölümünde devam eder ve en az iki hafta boyunca sürer.

Depresyonun Çeşitleri

  • Depresyon farklı şiddetlerde görülebilir ve günlük yaşam üzerindeki etkisine bağlı olarak hafif, orta veya şiddetli olarak sınıflandırılır.
    • Hafif depresyon: Günlük işlerde zorlanmaya neden olabilir, ancak genellikle işlevseldir.
    • Orta derecede depresyon: Günlük yaşamı etkiler, işle başa çıkmakta zorluk çekilir ve kişi çevresine bu durumu açıkça gösterir.
    • Şiddetli depresyon: Günlük yaşam büyük ölçüde etkilenir, kişi kendini aşırı yorgun hisseder, temel aktiviteleri yapmak zordur.
  • Kronik depresyon, semptomların en az iki yıl boyunca devam ettiği ve bu süre zarfında en fazla iki ay süreyle semptomların görülmediği bir türdür.

Tekrarlayan Depresyon

  • Tekrarlayan depresyon, uzun süre depresyon yaşamış kişilerde tekrar depresyon riskinin arttığı bir durumu ifade eder.
  • Bu nedenle, depresyonu mümkünse başlangıcında tedavi etmek önemlidir.

Doğum Sonrası Depresyon

  • Doğum sonrası veya hamilelik sırasında depresyon oldukça yaygındır.
  • Bazı durumlarda semptomlar geçmez ve doğum sonrası depresyona dönüşebilir.
  • Bu durumu yaşayanlar yardım almalılar.

Mevsimsel Depresyon

  • Mevsimsel depresyon, bazı insanlarda her yıl aynı dönemde, genellikle sonbahar ve kış aylarında depresif semptomların görüldüğü bir türdür.
  • Semptomlar daha sonra yılın diğer dönemlerinde, genellikle ilkbaharda iyileşir.

Depresyonun Risk Faktörleri

  • Depresyon genellikle ergenlik ve genç yetişkinlik dönemlerinde ortaya çıksa da yaşamın her döneminde görülebilir.
  • Depresyon riskini artırabilecek veya tetikleyebilecek birçok faktör vardır:
    • Travmatik ve stresli olaylar (örneğin, istismar, sevilen birini kaybetme, zorlu ilişkiler, boşanma, maddi sıkıntılar)
    • Kalıtım (depresyon, bipolar bozukluk veya alkol sorunları gibi aile geçmişi)
    • Diğer akıl hastalıkları (örneğin, anksiyete, yeme bozukluğu veya uyku bozukluğu)
    • Zor bir çocukluk veya büyüme süreci
    • Madde kötüye kullanımı
    • Fiziksel hastalıklar (örneğin, kanser, felç, kronik ağrı, çölyak hastalığı, uyku apnesi, hipotiroidizm, şiddetli enfeksiyonlar, anemi veya kalp hastalığı)
    • Bazı ilaçlar (örneğin, kalp ilaçları, yatıştırıcılar, uyku hapları)

Depresyonun Belirtileri

  • Depresyon belirtileri zihinsel ve fiziksel olarak kendini gösterir ve genellikle günün büyük bir bölümünde hissedilir.
  • Depresif olmanız için semptomların en az iki hafta süreyle devam etmesi gerekir.
  • Belirtiler şunları içerebilir:
    • Kendini hüzünlü, boş veya umutsuz hissetme
    • Küçük şeylerden bile öfke veya sinirlilik hissi
    • Daha önce keyif aldığınız aktivitelerden zevk alamama
    • Uyku düzeninde değişiklikler (uyuyamama veya aşırı uyuma)
    • Enerji eksikliği ve sürekli yorgun hissetme
    • İştah değişiklikleri ve kilo kaybı veya kazançı
    • Huzursuzluk ve anksiyete
    • Düşük konsantrasyon ve karar verme güçlüğü
    • Kendini değersiz hissetme ve suçluluk duyguları
    • İntihar düşünceleri
    • Ağrı veya fiziksel problemler (baş ağrısı, sırt ağrısı, mide sorunları)

Çocuklarda, Ergenlerde ve Yaşlılarda Depresyon Belirtileri

  • Çocuklar, ergenler ve yaşlılar depresyonu farklı semptomlarla gösterebilirler:
    • Çocuklarda: Keder, sinirlilik, fazla bağlanma, bedensel ağrılar, okula gitmeme
    • Ergenlerde: Keder, sinirlilik, aşırı uyuma veya uyuyamama, öfke, kötü özsaygı, kötü okul performansı, anlaşılmadığını hissetme, madde veya alkol kötüye kullanımı, kendine zarar verme düşüncesi, yıkıcı davranışlar
    • Yaşlılarda: Hafıza sorunları, kişilik değişiklikleri, fiziksel ağrılar, ilgi eksikliği, evde olmayı tercih etme, intihar düşünceleri

Kendinize Nasıl Yardım Edebilirsiniz

  • Depresyon, profesyonel bir tedavi gerektiren bir hastalıktır. Ancak, tedaviye ek olarak kendinizi daha iyi hissetmek için şunları yapabilirsiniz:
    • Tedaviye devam edin: Terapi seanslarına veya doktor ziyaretlerine düzenli olarak devam edin. İlaçlarınızı doktorunuzun önerdiği şekilde alın ve ani olarak bırakmayın.
    • Hastalık hakkında bilgi edinin: Depresyonun semptomlarını ve tetikleyicilerini anlamak size kontrol hissi verebilir.
    • Uyarı işaretlerine dikkat edin: Depresyonunuzu tetikleyen şeyleri ve semptomları belirleyin. Terapi ile bu kalıpları gözlemleyebilir ve başa çıkma stratejileri geliştirebilirsiniz.
    • Alkol ve uyuşturucudan uzak durun: Alkol ve uyuşturucu madde kullanımı depresyon semptomlarını daha da kötüleştirebilir. Yardım almanız gerekiyorsa doktorunuzla veya terapistinizle konuşun.
    • Fiziksel olarak aktif olun: Fiziksel aktivite, depresyon belirtilerini azaltabilir. Günlük yaşamınıza daha fazla hareket eklemeye çalışın.
    • Kendinize iyi bakın: Sağlıklı beslenme ve düzenli uyku alışkanlıkları depresyonla başa çıkmada önemlidir.

Depresyonun Tedavisi

  • Depresyonun tedavisi, yaşam kalitesini artırmayı, günlük işlevselliği iyileştirmeyi ve tekrarlayan depresyon riskini azaltmayı amaçlar.
  • Tedavide en yaygın kullanılan yöntemler antidepresan ilaçlar ve bilişsel davranış terapisi (BDT) gibi psikoterapidir.
  • Kendi başınıza yapabileceğiniz önlemler de önemlidir, özellikle fiziksel aktivite, semptomları hafifletmede etkili olabilir.
  • Antidepresanlar arasında seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar) gibi ilaçlar sıklıkla kullanılır. Bu ilaçların etkisi birkaç hafta sürebilir ve başlangıçta yan etkilere neden olabilir. Tedavinin başında endişeli hissedebilirsiniz, ancak ilaçları doktorunuzun yönlendirmesiyle kesmek veya değiştirmek önemlidir.
  • Şiddetli depresyon durumunda hastanede tedavi gerekebilir, özellikle intihar riski varsa veya kişi temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanıyorsa.

Ne Zaman Profesyonel Yardım Almalısınız

  • Kendinizde veya sevdiklerinizde depresyon belirtileri gözlemliyorsanız, derhal profesyonel yardım almalısınız. Depresyon ciddi bir rahatsızlıktır ve tedavi edilmesi önemlidir. Unutmayın, yardım almak güçlü olmanın bir işaretidir.